Tüm dünya 2019'dan dönme mücadelesini veriyor. Çin'de Wuhan adında bir kent ve bulaşıcı hastalık. Bir süre bunu duydunuz, sonra koronavirüs kelimesi izledi ve ardından ölüm geldi.

Hasta sayının 90 bine yaklaştığı ülkeler var. Asla onlarla aynı durumda değiliz. Oradaki sonuçların umulmayacak kadar kısa sürelerde ortaya çıktığını akılda tutmalıyız. Türkiye insanını korumak için elinden gelen herşeyi yaptı. Yurttaşını dışarıdan gelecek tehdide karşı koruyacak sıkı tedbirleri aldı. Bugün şartlar çok farklı. Önceki tedbirler şimdi sadece bir avantaj, daha fazlası değil

Biz de 10 Mart'tan öncesine dönemeyiz. Önümüzdeki günler istesek de istemesek de farklı olacak. Bu hastalık bütün dünyada hayatı değiştirecek yayılma kabiline sağlık. Bu bulaşıcı hastalık, en çok sosyal ortamda bulaşıyor. Temas kesilince virüsün önü kesiliyor. Hastalığın engellenmesini şartlarını sağlamak zorundayız. Bugün Bilim Kurulumuzda belki de en önemli toplantımızı yaptık. Daha ileri tedbirlere ihtiyacımız olduğunu gördük. Dünyada başarı göstermiş yöntemleri değerlendirdik.

En önemli tedbir olan izolasyonu hastalığın yayılmasına karşı prensip haline getirelim. Hastalığı bulunduğu sınırlar içinde tecrid edelim. Sosyal hareketlilik en alt düzeye inmelidir, sosyal hayat buna göre düzenlenmelidir. İnsanlar birbiriyle mümkün olduğu kadar az karşılaşmalıdır. Çalışma saatleri, çalışma günleri, tatiller düzene konulmalıdır.

Sokakta geçirilecek zamana kısıt getirilmesi en önemli konu başlıklarından biri olmuştur. Toplum yaşamının yeni bir düzene kavuşması gerekir. Bizim teması en aza indirecek bir hayata ihtiyacımız var. Bunun için hareketliliği olabildiğince azaltmak. Yayılmaya karşı bu prensip şu önemli noktaya varıyor, virüsün şehirden şehire yayılmasına set çekmek...

Bilim Kurulunun 83 milyon için önerdiği tedbir belli bir süreliğine, sınırları konmuş geçici bir hayat tarzıdır. Artık yeni bir mücadele yöntemi hayata geçiyor. Devletimiz tüm gücünü hayata koyacak. Hastalığın önüne geçeceğimize inanıyorum.

Bugün tavsiye kararlarını sayın Cumhurbaşkanımıza da arzettim, bu konuda değerlendirmeleri olacak. Bakanlığımız bu sürede küresel tecrübelerin gerektirdiği her adımı atmaya devam edecek. Gönlünü ortaya koyan bütün sağlık çalışanlarımıza bir kez daha teşekkür ediyorum.

Hastalığa dair verileri her gün kurumsal internet sayfamızda yayınlayacağımızı açıklamıştım. Bugün itibarıyle internet ortamında güncellenerek her akşam açıklanmış olacak. Son 24 saatte bugünün sonuçlarını söylemiş oluyorum. 7 binh 544 test yapıldı, 2 bin 69 pozitif vaka tespit ettik. Bugün kaybettiğimiz 17 kişiyle toplam can kaybımız 92'ye yükseldi.

İnternet sayfamızda yayınlanmış durumda. Bundan sonra bu verileri oradan takip edebilirsiniz. Aziz milletimizi bilgilendirmeye devam edeceğiz. Teşekkür ediyorum.

SORULAR CEVAPLAR

Bilim Kurulunun önerini konuşmamda ifade etmiştim, sayın Cumhurbaşkanımıza arzedildi. Sayın Cumhurbaşkanımızın değerlendirmeleri olacak. Benim detay vermem doğru olmaz. Kısıtlamalara yönelik olduğunu ifade etmiştim. 33 yaşında kaybettiğimiz vatandaşımızla ilgili şunu söylemek istiyorum. Hatırlarsanız ilk gördüğümüz vakalardan bir aileden bahsetmiştik, çalışanlarından bahsetmiştik. Bu virüsün nasıl bulaştığına önemli bir örnek. Yurt dışı teması olan kişi genç, babası ve amcası 60 yaşının üzerinde olan kişilerle olan temasında o kişiler yoğun bakım şartlarında tedavie edildi, o kişi kaynak olarak görüldü. Bütün taramaları yaparak bunları tespit ettik. Ailede, yakın çevresinde benzer yoğun bakımda tedavi olan bir üçüncü hasta da oldu. Bu hastanın muhasebe işlemleri için bir enfekte olan ama genel durumu iyi olan, taşıyıcı olan kişi yakınının muhasebe işlemleri için sağlık çalışanımızla hayatını kaybeden temas ediyor.

Sağlık çalışanımız, 5-6 yaşından beri immün yetmezliği olan önemli, kronik hastalıkları olan birisi, yani direnci düşük olan vatandaş. O temasla o virüsü kapıyor ama ondan önce de ateşinin olduğunu biliyoruz. Muhtemelen mevsimsel grip tablosu vardı onun üzerine koronavirüsün temas etmesiyle, takip edildiği hastaneye gidiyor, orada bir 58-59 yaşında bir kişiyle temas ediyor, o kişiyi de kaybettik. Bu bulaştırıcılığı yapan kişi hayatta. Herhangi bir yoğun bakım sorunu olmadı. O virüsü taşıyan kişi immün direnci düşük olan kişilerle temas ettiğinde önemli, ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. O kişinin temas ettiği kişilerin erken dönemde izolasyonlarını çok önemsiyoruz. Temasın önlemenin ne kadar önemli olduğu için bu detayı anlattım. Herkes kendisini virüsü taşıyormuş gibi düşünerek davranıyor olmalı, temasını ona göre sağlıyor olmalı. Mümkün mertebe bu dönemde evde kendimizi izole ederek geçirelim istiyoruz. Herhangi ciddi klinik bulgunuz olmayabilir, hafif geçiriyor olabilirsiniz ama kronik hastalığı olan gençler için de kötü sonuçlarının olduğunu görmüş oluyoruz. Bir başka kişinin hayatına biz sebep olmuş oluyoruz. Herkesin bu noktada son derece kendisini izole ederek geçici yaşam dönemi sağlamasının çok önemli olduğunu bu örnekte görmüş oluyoruz.

Biz bütün illerde ne kadar vaka olduğunu biliyoruz. Bazı illerimizde fazla olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede Bilim Kurulunun önerileri oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız da değerlendirme sonrası gerekli açıklamayı yapar.

Geçen toplantıda bahsetmiştim. Testlerle ilgili özellikle hiçbir vatandaşımızın ücret vererek testleri yaptırmaması gerektiğini, bu testlerin hangi labaratuvarlarda çalışılması gerektiğinin iznini de bakanlık olarak veriyoruz. Pozitif vaka tespit edilirse o hastanın temas ettiği kişilere bizim bir an önce ulaşmamız gerekiyor. Herkesin bulunduğu yerde izin almadan, bakılan hastayı bize bildirmeden test yapılabilirliği dünyada da istenen bir şey değil. Şu anda üniversite hastaları ve PCR çalışabilir labaratuvara izin vererek bir gayret içinde olduk. Şahısların veya özel kuruluşun kendi başına dışarıdan veya içeriden kit alarak numuneleri test ediyor olması asla kabul ettiğimiz bir durum değil. Bunun için gereken yapılmış olur. Testlerle ilgili talebin arttığını biliyoruz. Normalde PCR testi var. Şu an üniversiteler dahil olmak üzere birçok merkezde yapılabilir hale gelmiş olur. 70 ile 75 dakika arası sonuç veren ama 2,5 saat hazırlık safhası var. 4-4,5 saatten önce sonuçlandırılması mümkün değil. Çin'de yeni bir kit geliştirildi, biz Türkiye'ye getirmiş olduk. Son 3 gündür bu kitle çalışabilir olan labaratuvarlara verilmiş oldu. Toplam bizim aldığımız PCR yöntemiyle çalışan kit 350 bin. Bizim ayrıca 3,5-4 saat ortalamayla olan zaten 1 milyona yakın kitimiz var. Ama biz hem merkez sayısını arttırmak hem de bir taraftan bu süreyi kısaltmak üzere her türlü yapılabilecek olan yaklaşımı özellikle devreye sokma çabası içindeyiz. Şu an 7-8 binlere ulaşan test sayısı oldu. Önümüzdeki günlerde 15-20 binlere kadar tarama testiyle birlikte çıkmış olacak. Hızlı 15 dakikalık tarama kitleri var. Şu an hazır 350 bin tane hazır var. Antikor tespit eden kitler. Bilim Kurulunun belirlediği şeklinde daha çok taramada kullandığımız test şekli. Özellikle sağlık personelimizi taramadan geçirilmesine yönelik kullanılan bir test. Ayrıca üçüncü kullanma alanı hastanın tedavisinin sürdürüp sürdürmeme anlamında 7 veya 14. gün bakmak gibi eğilim gelişti.