Yapılan çalışmalara göre toplumda bilinen vaka sayısının 10 kat daha fazla olduğunu söyleyen Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, "Siz çok düzgün bir test politikası da izleseniz, çok fazla tarama da yapsanız bütün ülkelerdeki veriler, Türkiye'deki veriler de gösteriyor ki; toplumda gerçek rakam bizim bulduğumuzun 10 katı" dedi.
Habertürk'e konuşan Prof. Dr. Ceyhan, "ABD, İspanya, İtalya, Almanya, İngiltere, İsveç'te yapılan çalışmalarda görüldü ki; serolojik test yapıyorsunuz ve sizin bulduğunuz vakanın en az 10 hatta bazı çalışmalarda 20 katı kişinin pozitif hale geldiğini görüyorsunuz. Türkiye'de vakalar azalma döneminde, 200 binlerdeyken serolojik test yapıldı ve sayın sağlık bakanı bunun sonuçlarını açıkladı. O sırada Türkiye'de aktif vaka sayımız 20 binler civarındayken, serolojik teste göre bizim aktif vakamızın 215 bin civarında olduğu ortaya çıktı.
SALGIN BÜTÜN TÜRKİYE SATHINA YAYILMIŞ DURUMDA"
Ben Türkiye'de en az 230 bin tane virüs bulaştırma potansiyeline sahip ama bunların yüzde 90'ı hasta olduğunun farkında değil. Bu nedenle bunu kabul etmemiz lazım. İki tane gerçeği kabul etmemiz lazım. Birincisi durum düşündükleri gibi değil. 'Nasılsa kendiliğinden düzelecek' diye düşünmesinler. Salgın bütün felaketlerle kıyasladığımızda en kötü felakettir. Ne savaşa benzer, ne depreme benzer ne de sel basmasına benzer çünkü toplumun bütün damarlarını tıkar ve sadece bir bölgede savaşmazsınız.
Şu andaki işimiz martta nisandaki savaştan çok daha zor. O zaman sokağa çıkma yasağı vardı, işyerleri kapalıydı. Toplumun yüzde 10'u dışarı çıkıyordu. Hem de vakaların yüzde 60'tan çoğunun İstanbul'da olduğu bir salgın vardı. Salgın şu anda bütün Türkiye sathına yayılmış durumda ve kontrolü o zamana göre çok daha zor. Sokağa çıkma sokağı ilan edemiyorsunuz, işyerleri açık, toplu taşımalar büyük bir problem ve şehirler arası dolaşım hiçbir kontrol şartı olmadan son derece serbest durumda. Böyle olduğu için bunu kontrol altına almak zorundasınız.
İnsanların kafasına sokması gereken gerçek de şu; bazı insanlar salgın sırasında işini kaybetti, işyerleri zarar etti, birçok gün siftahsız kapattılar ama bunun sorumlusu uygulanan tedbirler değil; bunun sorumlusu tedbirlerin yetersiz olması, halkın tedbirlere yetersiz olması ve vaka sayısının yüksek olması. Siz bu yüksek vaka sayılarıyla her yeri açsanız da insanlar gitmiyor."
12 ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ
AA'ya açıklamalarda bulunan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs salgınında hasta yaş ortalamasının düştüğünü söyledi. Pandeminin başından bu yana Covid-19 nedeniyle 15 yaş ve altında 12 çocuğun hayatını kaybettiğini belirten Prof. Dr. Ceyhan, 65 yaş ve üstü ile kronik hastalığı olanlar, hayatını kaybedenler ya da hastalığı ağır seyredenlerde durumun çok değişmediğini söyledi.
Prof. Dr. Ceyhan, "İlk yapılan çalışmalarda çocukların hastalığa az yakalandığı ve daha az bulaştırıyor sonuçları sokağa çıkma yasakları ve iş yerlerinin kapalı olma zamanındaydı ve o yanıltıyordu. Çocuklar özellikle o dönemde dışarı çıkmadığı için zaten virüsle karşılaşma olasılığı çok düşüktü. Ancak birçok ülkede özellikle okul öncesi ve kreşlerin açıldığı dönemden sonra yapılan çalışmalar gösterdi ki; bu düşünce tamamen yanlış; çocuklar da hastalanıyorlar. Tabii ki yetişkinlerden daha hafif seyrediyor, ölüm oranları daha düşük; ama bulaştırma açısından en az yetişkinler kadar bulaştırıcılar" diye konuştu.
CİDDİ KOMPLİKASYON ORANI BİNDE 1'
Prof. Dr. Ceyhan, adolesan yaş grubunun (10-19 yaş arası) yetişkinlerden daha bulaştırıcı olduğunu kaydetti. Özellikle adolesan yaş grubunun davranış ve hareketlerinin kontrolünün zorluğuna dikkat çeken Ceyhan, "O yüzden ilk zamanki düşünceler tamamen değişmiş durumdadır. Çocuklar eğer bu virüsü alırlarsa, belki oran olarak düşük olacak; ama ciddi sayıda çocuğun riskli olarak bu hastalığı ağır geçirebileceğini artık biliyoruz. Şöyle düşünün; diyelim Türkiye'de 1 milyon çocuk hastalandı. Ciddi bir komplikasyon binde 1 nadir görülüyor. Ama bu bize bin tane çocuğun o ağır komplikasyona yakalanacağını gösterir. Dolayısıyla artık çocuklara birkaç ay öncesine göre daha farklı gözle bakıyoruz. Bu hastalık riski yönünden eskiye göre daha riskli olduğunu düşünüyoruz. Şimdi de yaşlı hastalar daha ağır seyrediyor, ölüm oranı daha yüksek. Bu durumda bir değişiklik olmadı. Ama hastalanan grupta ağır ya da hafif, gençler ve çocuklar daha fazla bulunmaya başladı. Virüs bu yaş grubunda pozitif; ancak ağır seyretme olasılığı, yaşlılar ya da kronik hastalığı olanlar kadar yüksek değil" ifadelerini kullandı.UZUN DÖNEMDE NASIL BİR ETKİ BIRAKIYOR BİLMİYORUZ'
Prof. Dr. Ceyhan, gençlerde ve çocuklarda hastalığın bilinen çoklu sistem inflamatuar sendromuna yol açabileceğini ifade ederek, "Çoklu sistem inflamatuar sendromu, çok nadir görülen görüldüğü zaman ciddi oranda ölüme yol açan ve ağır seyreden bir hastalıktır. Hastalığın yoğunluğunun arttığı dönemlerde daha çok ortaya çıkıyor. Bazı iddialarda da bulundu; çocuklarda birkaç ay sonra bazı kalp ve ciğer bulgularının olduğu ifade edildi. Ancak henüz teyit edilmedi. Dolayısıyla bu çocukların izlenmesi lazım ve aynı durum yetişkinler için de geçerli. Uzun dönemde bunlarda nasıl bir etki bırakıyor, bilmiyoruz. Ancak viral enfeksiyonlar genellikle üstüne bir bakteri enfeksiyonu eklenmezse, herhangi bir sekel (bir hastalıktan kalan doku bozukluğu) genellikle bırakmıyor, tamamen iyileşiyor. Ama bu hastalık özelinde bunu söyleyebilmek için bu hastaları izlemek lazım" değerlendirmesinde bulundu.
'BULAŞTIRMA ORANI ARTTI'
Yayılım oranı ile ilgili ilk başta sokağa çıkma yasakları varken oranın düşük çıktığını ifade eden Prof. Dr. Ceyhan, "Bulaştırma kat sayısı 1'in altında çıkıyordu, genel toplumda 2 ya da 3 iken. Amerika'da bir çalışma yapıldı; bir yaz kampında yayılım oranı 4'ün üzerinde çıktı. O yüzden genel anlamda yetişkinlerden farklı olmadığını söyleyebiliriz" dedi.
