Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen Yükseköğretim Akademik Yıl Açılış Töreni'nde bir konuşma yaptı.

Konuşmasına 2019-2020 akademik yılının hayırlara vesile olmasını dileyerek başlayan Erdoğan, yeni akademik yılda hocalara ve öğrencilere başarı temennisinde bulundu. 

Bireysel ve kurumsal başarı ödüllerine layık görülen bilim insanları ve üniversiteleri de tebrik eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, en büyük adaletsizliğin eğitim öğretim hayatındaki adaletsizlik olduğunu belirterek, bu adaletsizliğin telafisinin çok zor olduğunu kaydetti.

Erdoğan, bunun için göreve geldikleri günden beri öncelikle eğitim öğretim konusunda mümkün olan en iyi imkanları sağlamanın gayreti içinde olduklarını vurguladı.

Niyazi Mısri'nin "Derman arardım derdime, derdim bana derman imiş, burhan aradım aslıma aslım bana burhan imiş." mısralarını paylaşan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Biz de dertlerimize dermanı kendi içimizde aradık. Öncelikle 12 yıllık zorunlu eğitimi 4+4+4 sistemine dönüştürerek çocuklarımızın ve ailelerimizin tercih seçeneklerini genişlettik. Buna ilave olarak okul öncesi eğitimi hızla yaygınlaştırıyoruz. Üniversiteye girişteki katsayı adaletsizliklerini ortadan kaldırarak her öğrencimizin yarışa aynı şartlarda başlamasını sağladık. Milletimizin talebi doğrultusunda Kur'an-ı Kerim ve siyer-i nebi derslerinin tüm ortaokullarda seçmeli olarak alınabilmesini temin ettik. Yükseköğrenim dahil eğitim öğretim bütçesini 10 milyar lira civarında aldık ve bu rakamı içerisinde bulunduğumuz yıl itibarıyla 161 milyar liranın üzerine çıkardık. 16 kat.

Derslik sayımızı 309 bin ilaveyle 577 bine yaklaştırdık. Öğretmen sayımızı 632 bin ilaveyle 937 binin üzerine yükselttik. Tüm okullarımızdaki toplam sayısı 3 bini bile bulmayan spor salonu sayısını 10 bin 500'e yaklaştırdık. Yine tüm okullarımızdaki laboratuvar sayısı 22 binin altındayken bugün bu sayı 54 bini buldu. Hiçbir ayrım gözetmeksizin tüm öğrencilerimizin ders kitaplarını ücretsiz veriyoruz. Bir dönem evlatları kıyafetlerinden dolayı okula alınmayan, üniversitelerinin kapılarında ikna odaları kurulan Türkiye'den bugünkü demokratik, özgür ve bilim odaklı eğitim öğretim yapısına geldik."

"Hayatın kendisi gibi dinamik bir süreç"

Ülkenin yönetim sistemini değiştirirken en çok hassasiyet gösterdikleri alanlardan birinin de eğitim ve öğretim olduğuna değinen Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı bünyesinde kurulan Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulunun bu anlayışın bir ifadesi olduğunu bildirdi.

Elbette bütün sorunların, sıkıntıların bitmediğini, hayatın kendisi gibi eğitim öğretim alanının da dinamik bir süreç olduğuna işaret eden Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

"Dünyadaki gelişmelere, ülkemizin ihtiyaçlarına, milletimizin taleplerine göre okul öncesinden üniversiteye kadar eğitim öğretimin tüm aşamalarında tedrici bir değişim şart. Önemli olan bu değişimi konunun tüm taraflarının katılımı, katkısı ve kararıyla gerçekleştirebilmektir. Ama ülkemizin eğitim öğretim alanında katettiği mesafeyi görmeden ve kabul etmeden diğer konulara doğru şekilde odaklanamayız. Bunun için eğitim, öğretim meselesi önümüzdeki dönemde de önceliklerimiz arasında ilk sırada yer almaya devam edecektir. Akademisyenlerimizden, öğretmenlerimizden resmi ve özel eğitim öğretim kurumları yöneticilerimizden başlayarak velilerimiz ve öğrencilerimiz dahil bu konuda söyleyecek sözü olan herkese gönlümüz ve kulağımız açıktır. Nerede olursa olsun ilmi aramayı emreden bir medeniyetin mensupları olarak ancak bu şekilde hedeflerimize ulaşabileceğimize inanıyorum." 

Türkiye'nin yüksek öğrenim alanında da özellikle son 17 yılda çok büyük bir başarıya imza attığını anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, " Üniversite sayısının 76'dan 207'ye, öğretim elemanı sayısının 70 binden 168 bine, öğrenci sayısının 1,6 milyondan 8 milyona yükselmiş olması bu başarının en bariz ifadesidir." dedi.

Almanya'da yükseköğrenim çağındaki öğrenci sayısının 3 milyon olduğunu hatırlatan Erdoğan, "Bizde 8 milyon. Almanya'nın nüfusu bizim nüfusumuzla hemen hemen aynı. Sayın Şansölye bunu öğrenince 'Ben bunu bilmiyordum' dedi. Nitelik noktasında aşmamız gereken şüphesiz ki bir mesafe var ama dikkat edin öğretim üyelerimizin de sayısını da sürekli artırıyoruz. Şimdi bizim arzumuz öğrencimizin niteliğini artırırken şüphesiz ki hocalarımızın da niteliğinin artması ve evlatlarına, öğrencilerine de o denli sahip çıkması gerekir ki biz hem hocalarımızla hem de öğrencilerimizle ayrıca iftihar edelim. Bu adımı atabilir miyiz atarız. Bu millet bunu da başarır." diye konuştu.

"İlk öğretimden itibaren tüm eğitim öğretim sisteminin adeta bir huni biçiminde yükseköğrenime doğru aktığı bir iklimde Türkiye'nin bilim kalitesini düşünebilmesi mümkün değil." diyen Erdoğan, öncelikle bu çarpık sistemi değiştirerek, neredeyse isteyen her lise mezunu gencin yükseköğrenime devam edebileceği bir alt yapı kurduklarını kaydetti. 

Kendi lise çağında, üniversiteye girmedeki oranın onda bir olduğunu şimdi neredeyse tamamının üniversiteye girebildiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Şimdi birileri şunu diyor, 'Girecek de ne olacak?' Çok şey olacak. Allah'ın izniyle bu 8 milyon üniversiteli diyorum ya, işte bu 8 milyon üniversiteli işi tam manasıyla kavradığı zaman... 'Efendim işte işsizlik var', olabilir, her üniversiteyi bitirdiği zaman iş sahibi olacak diye de bir şey yok. Bunu dünyanın hiçbir yerinde bulamazsınız. Ama bir de kendisi bunu ne yapacak, üretecek. Bir de bu var. Bu imkanlarda ülke geliştikçe zaten zeminini hazırlamış olacak. Her türlü yatırımda, istihdamda, ne olacak, yatırım istihdamla iç içe bunu da birbiriyle teşvik edecek."

Yaklaşık 13 yıl önce Türkiye'deki her şehre üniversite kurma kararı aldıklarında bazı kişilerin kendilerini kıyasıya eleştirdiğini anımsatan Erdoğan, bu kişilerin Ardahan, Bilecik, Rize, Burdur, Hakkari ve Karabük'te üniversite olamayacağını söylediklerini belirtti. 

Fakir fukara ve garip gurebanın Hakkari'den çocuğunu İstanbul'a, Ankara'ya göndermesinin ve böyle bir imkanı yakalamasının mümkün olup olmadığını soran Erdoğan, "Biz ne yaptık, evladını İstanbul'a göndermeyi değil, üniversiteyi Hakkari'ye getirmek suretiyle müesseseleri, fiziki imkanları yavrularımızın ayağına getirmiş olduk. Böylece ilim tedris etme noktasında imkanlar ailelerimizin ayağına gelmiş oldu." dedi. 

Bunun aynı zamanda maliyeti de yoğunluğu itibarıyla düşürdüğünü vurgulayan Erdoğan, "Bundan dolayıdır ki bakıyorsunuz şimdi Güneydoğu'da birçok ilimizde başarı oranı yükseldi. İlk sıralara giren öğrencilerimiz olmaya başladı mı, oldu. Şimdi Şırnak'tan ilk derecede bakıyorsunuz öğrenci çıkabiliyor. Demek ki imkanlar hazırlanırsa Şırnak'tan da, Iğdır'dan da Muş'tan da Hakkari'den de çıkar. Ankara'sı, İstanbul'u, İzmir'i ile yarış edebilen öğrencilerimizi, buralardan da çıkardığımızı görmek bize ayrıca bir mutluluk veriyor. Bu evlatlarımızın, bu noktadaki kabiliyetinin, özellikle gayretleri ile nereye ulaşabileceğinin en güzel ifadesidir." değerlendirmesinde bulundu. 

"Bazı üniversitelerimiz hala beklediğimiz yere ulaşamamış"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm rektörlere ve özellikle yeni kurulan üniversitelerin rektörlerine üstlendikleri görevin ağırlığını hatırlatarak, şöyle devam etti:

"Her yerde olduğu gibi üniversitede de iyi bir yönetici, 4 yılda kurumunu çeyrek asır ileriye taşıyabilir. Bu şekilde gerçekte takdire şayan sıçramalar gerçekleştiren üniversitelerimiz olduğunu da biliyorum. Ancak bazı üniversitelerimiz hala kendilerinden beklediğimiz yere ulaşamamış durumda. Rektörlerimizden özellikle üniversitelerle şehri bütünleştirme konusunda çok daha fazla gayret göstermelerini bekliyorum. Önümüzdeki dönemde rektör atamalarımızın kriterlerini çok daha yükseğe çıkartacağımızı ve adayları akademik ve idari bakımdan çok sıkı bir inceleme sürecinden geçireceğimizi de belirtmek istiyorum." 

Erdoğan, üniversiteleri yaygınlaştırılırken öğrencilerin barınma ve geçinme sorunlarını da unutmadıklarına işaret ederek, yurtların yatak kapasitesini 677 bine çıkarttıklarını ve bunu önümüzdeki yıllarda 865 bine kadar yükselteceklerini söyledi. 

Öğrencilerin, evlerde yüksek kiralarla oturmasının da bir maliyet analizi gerektirdiğine değinen Erdoğan, bundan dolayı da bu maliyetleri düşürmenin gayreti içerisinde olacaklarını dile getirdi. 

"Yurtlardaki eğitim-öğretim noktasında kalitenin daha yüksek olduğuna inanıyorum." diyen Erdoğan, kendisinin de öğrenciyken yurt hayatını yaşadığını hatırlattı. 

Kendisinin üniversite çağında değil, İmam Hatip'te öğrenci iken yurda girdiğini anlatan Erdoğan, "Oranın bize kazandırdıklarını her yönüyle çok iyi biliyorum. Üniversitelerimizde de bunun çok çok isabetli olduğuna inanıyorum. Nitekim az önce verdiğim rakamlarda bunun en açık ifadesi." dedi.

"Harç verildiği zaman kıyamet koparanlar şimdi nerede"

Öğrencilere verilen kredi ve burs desteklerine ilişkin de bilgi veren Erdoğan, şöyle konuştu: 

"Kredi veya burs olarak olarak lisans öğrencilerimize aylık biliyorsunuz 500 lira ödüyoruz. Şimdi yeni bir zam daha gelecek. Yüksek lisans öğrencilerimize bin lira, doktora öğrencilerimize bin 500 lira veriyoruz. Bu imkandan faydalanan öğrenci sayısı 1 milyon 613 bindir. Harç filan var mı? Kaldırdık mı, kaldırdık. Harç verildiği zaman kıyamet koparanlar acaba şimdi nerede? Şimdi ortada yoklar. Ama biz devlet olarak milletimize karşı olan o görevi de yerine getirdik. Üstelik Türkiye attığımız tüm bu tarihi adımlara rağmen, nüfusa göre, üniversite sayısı bakımından hala oldukça mütevazi bir yerde bulunuyor. 

Uluslararası öğrenci sayımızın her geçen yıl artıyor olması Türkiye'nin bu alanda da küresel bir marka olma yolunda ilerlediğine işaret ediyor. Uluslararası öğrenci sayımız 15 bindi, şimdi 170 bine ulaştı. Aramızda öğrencileri görüyorum uluslararası. Bu da tabii Türkiye'nin bu noktada dünyaya nasıl açıldığının en güzel ispatı. Türkiye bursları yanında, kendi imkanlarıyla çeşitli üniversitelerimize gelen öğrenci sayısındaki bu büyük yükseliş, ülkemizin yüksek öğrenimdeki cazibesinin artığını da gösteriyor. Beklentimiz, ülkemizin nitelikli yabancı öğretim elemanları için de cazip hale gelmesi, bir başka ifade ile beyin göçünün çekim merkezlerinden biri durumuna dönüşmesidir."

"Verimlilik esasına dayalı bir eylem planını da hazırlamalıyız"

Recep Tayyip Erdoğan, Yükseköğretim Kurulunca her yıl yeniden belirlenen Türkiye'nin bilim hayatının 100 öncelikli alanına yönelik doktoralı insan kaynağı yetiştirilmesi projesinde 4 bin öğrenciye ulaşıldığı bilgisini paylaşarak, yeni kalkınma planında bu projeyi daha da geliştirme ve genişletme kararı aldıklarına dikkati çekti.

Yükseköğrenim alanını, yenilikçi bir anlayışla sürekli daha da ileriye götürmek için hep birlikte çalışmaya devam edeceklerinin altını çizen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bilimsel araştırma projelerimizin ülkemizin ihtiyaçları ve hedefleri ile uyumlu şekilde yürütülmesini Yükseköğrenim Kurulumuz nezdinde koordine etmeliyiz. Üniversitelerimizin araştırma altyapılarına mükerrer yatırımlar yaparak, kaynak israfına gitmelerinin önüne geçmek için de hemen bir envanter çıkarmalı, verimlilik esasına dayalı bir eylem planını da hazırlamalıyız. Vakıf üniversitelerimizin üzerlerine giderek, daha çok yapışan ticari kurum algısının önüne geçmek için bilimsel araştırmalara daha çok yönelmelerini özellikle sağlamalıyız. Bilhassa kalite odaklı gelişme için."

Bu üniversitelerin adlarının "vakıf" olduğunu ancak vakıf olmaktan çıkıp, tamamen ticari çalıştıklarını belirten Erdoğan, "Vakıf dediğimiz zaman farklı şeyler anlıyoruz. Öğrencisinin cebinden ne çıkacak o değil, tam aksine vakıfta, ecdat nasıl tanımlıyor; 'Cebi hümayunundan ödemek suretiyle' diyor. Şimdi de bizim vakıf üniversitelerinin patronları, kendi cebi hümayunlarından değil, orayı doldurmak için gayret ediyorlar. Buna bakmamız lazım." ifadelerini kullandı. 

Tepeden tırnağa tüm kurumların misyonlarını ve işleyişlerini yeniden gözden geçirmeleri gerektiğini anlatan Recep Tayyip Erdoğan, "Bu kapsamda şu ana kadar 160 üniversitemiz, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Gerçekten önemli bir işleve sahip olduğuna inandığım Yükseköğretim Kalite Kurulumuzun yapısını güçlendirmeli ve özellikle bağımsızlığını tahkim etmeliyiz." dedi.

"Kendi planlarımızı devreye sokacağız"

Güvenli Bölge konusunda yaşanan gelişmeleri değerlendiren Erdoğan, şunları kaydetti:

"İki hafta içinde buradan bir sonuç çıkmazsa kendi hareket planlarımızı devreye sokacağız. Önümüzdeki aylarda yaşanacak gelişmeler, Suriye krizinin suhuletle mi çözüleceği, yoksa derinleşeceği mi hususunda belirleyici olacaktır. Fırat'ın doğusunu güvenli hale getirmek suretiyle buraya güvenli bölgenin derinliğine bağlı olarak 2 ile 3 milyon arasında halen ülkemizde ve Avrupa'da yaşayan Suriyeli sığınmacıyı iskan edebiliriz. Avrupa ülkelerinden hem İdlib, hem Fırat'ın doğusu konusunda çok daha güçlü destek bekliyoruz. Artık laf bizi doyurmuyor."