Korona virüse karşı alınan tedbirler kapsamında ‘evde kal’ çağrısına uyan milyonlarca vatandaş aylardır evinde izole oldu. Uzun süredir evde kalarak 7’den 70’e kadar her yaştaki vatandaş bir psikolojik bulanımı yaşıyordu. 1 Hazirandan itibaren başlayan yeni normalleşme sürecinde bu vatandaşlar bulduğu ilk fırsatta evden çıkarak şehir içi veya şehir dışı tatillerde bulunmaya başladı. Normal süreçte de ülke genelinde yaz ayları boyunca hırsızlık olaylarında artış gösterirken, aylardır vatandaşların evlerde kalması sebebiyle evlere giremeyen hırsızlar, normalleşme süresinde yine iş başı yaptılar. Evin kapısını kilitlediği düşünüp deniz kenarında güneşli havalarda rahat bir şekilde ayaklarını uzatan veya doğanın tadını çıkartan insanlar, ikametgâhlarına geri döndükten sonra gerçekleştirilen soygun şoku yaşayabiliyor.
Eskişehir’de 30 yıllık çilingirci olarak çalışan Soner Altın, vatandaşların tatilde olmasını nimet bilen hırsızların evlere girememesi için ilk olarak güvenli kildin kullanılması, yedek anahtarını güvenli birine teslim etmesi, evden kısa süreli bile çıksa kapıyı sadece çekmek değil, kilitlenmesi gerektiği belirterek, konu ile ilgili birçok tavsiyede bulundu. Altın; “Hırsızlık yaz aylarında yüzde 99 olarak gerçekleşen bir olay. Vatandaş evde olmadığında daha rahat gerçekleşiyor. Tatil sürecinde karşı korşumuz da, alt komşumuz da tatile gidiyor. Bu sebeple apartmanda bir boşluk dönemi yaşıyor ve rahatlıkla hırsızlık olayı yaşanıyor. Bunu önlemek için önce, tatil sürecine çıkamadan önce güvenlikli bir kilit kullanmamız gerekiyor. Duyarlı komşularımıza bildirim yapmamız gerekiyor. ‘Bu süreçte yokum, benim evimi de kontrol eder misiniz, kapıma da bakar mısınız, ya da bir tıkırtıda duyarlı olur musunuz?’ diye bilgi vermek gerekiyor. Genellikle adı çelik de olsa zayıf kapılarda hırsızlık olayı çok rahat yaşanıyor. Burada kapı güçlendirme sistemleri var. Zırhlı kilitler var ve hırsıza karşı tuzaklı kilitlerimiz var. Bunları kullanmalarını tavsiye ederim. Tuzaklı kilitte, hırsızın göbek denilen yeri kırmasıyla normal kilit açılır, ama tuzaklı kilitte sadece tuzak sistemi kırılır. Geri kalan parça içerde kaldığı için hırsız başka bir aparat kullanamaz” diye konuştu.
Ayrıca hızsızın sadece kapıdan değil, pencereden de girdiği belirten Altın, “Bizim Türkiye’de genelde PVC sistem olduğu için tornavida ve ya manivela ile rahatlıkla esneyen bir ürün. Burada PVC aparatları var. Onları tavsiye ediyorum. Hele ki birinci, ikinci, üçüncü katlarda mutlaka gerekli” diye aktardı.
“Yedek anahtar güvenilir ellerde olmalı”
Zaman zaman vatandaşların çıkarttığı yedek anahtarını da herkese teslim edilmesinin doğru olmadığını belirten Altın, yedek anahtarla ilgili sık sık karşılaştıkları sorunlara değindi. Bu sorunların temelinde insanların unutkanlık ve dalgınları olduğunu söyleyen çilingir Altın, “Yedek anahtar, tatil sürecinde veya seyahat durumunda en güvendiğimiz komşularımıza ve akrabalarımıza bırakabiliriz. Neden? Bir acil durumda sizden daha önce yardım edebilecek onlardır. Allah göstermesin, bir elektrik kontağı arızası ve ya bir su baskını, bir vananın patlaması olabilir. Bu nedenle yedek anahtar en yakın, güvendiğimiz kişilerde olması gerekiyor. Yedek anahtarda bizin genelde karşılaştığımız problemlerden diğer birisi ise anahtarın kapıda unutulmasıdır. Bu durum evinde emniyeti sıfıra indiriyor. Bayanlar genellikle bu işlemi çok gerçekleştiriyor. Pazardan ya çarşıdan geldiği zaman yedek anahtarı kapının üzerinde unutuyor. Saatlerce anahtar orada ve bunu takip eden hırsızlar anahtarı alıp en yakın anahtarcıda kopyalayabiliyor. Daha sonra siz evden çıktıktan sonra kendi evi gibi kullanıyor orayı” şekilde konuştu.
Kapıyı kilitlemeye üşenenler için otomatik kilit
Hırsızlık olaylarına davetiye çıkaran başka bir konunun da insanların kapıyı kilitleme alışkanlıklarından yoksun olma durumu olduğunu anlatan Soner Altın, en yakına bile gidilirse dahi kapıyı kilitlemesi gerektiği belirterek, uyarıda bulundu. Yine de hatırlamakta zorluk çekenler için basit bir teknoloji ile üretilen bir tür kilitten bahseden çilingir ustası Altın, “Bizim sık sık başımıza gelen bir olay ise vatandaşlar sadece kapıyı çekiyor, ama kilitlemiyor. Kapının değeri 15 bin lira veya 20 bin lira veya 50 bin lira. Yani burada limit önemli değil. Kilitlenmeyen kapıda emniyet sıfırdır. Bizim vatandaşlarımıza tavsiyemiz, aşağıdaki bakkala, markete, çarşıya bile çıksak kapımızı kilitlememiz gerekiyor. Ben çoğu yerde karşılaştım kapıyı kilitlemeye üşenen vatandaşlarımız var. Bunlar için çalıştığımız firma otomatik sistemli, yani kapıyı çeksek bile kendi kilitlenen kilitler var. Bunları tercih ediyorum. Yani nereye gidersek gidelim, kapımızı kilitleyelim” diye vatandaşları uyarıda bulundu.
“En az 5 yılda bir kez kildi değiştirilmeli”
Çilingir Altın, ev kilidinin her 5 yılda bir kez değiştirilmesi gerektiği dile getirdi. Altın, bunu nedeni ile ilgili olarak da “Kalitesiz ve orta kaliteli bir kilitlerin 5 yılda bir değişmesi gerekiyor. Çünkü aşınma oluyor. Bence bunun değişmesi mantıklı gereken bir şey. Bir de çok fazla yedek anahtar sizin kontrolünüzün dışında kalıyor. Yani siz bir tane anahtar kullanıyorsunuz, ama diğerlerinin nerede olduğunu bilmiyorsunuz. Onun için kildi değiştirilmesi gerekiyor” dedi.
Ambalajsız kilit tehlikeli olabilir
Çilingir ve yeni kilit seçimin de dikkat edilmesi hususlarda bilgi veren Altın, yeni takılacak kilidin mutlaka ambalajlı ve bütün anahtarların vatandaşta olduğuna emin olmanın önemine değindi. Çilingirde ise ustalık belgesinin olup olmadığına bakılıp güvenilir birinden yardım istenmesi gerektiğini aktaran Altın, “Tavsiyem anahtarcıya geldik veya bir çilingire geldik. Kilit değiştirmek istiyoruz veya almak istiyoruz. Benim tavsiyem şöyle; kapalı bir ambalajda kilit alsınlar. Neden? Çünkü anahtarcıyı da zan altında bırakmasınlar. Yani kafasında soru işareti kalmasın. ‘Anahtarcı bizim anahtarı çoğalttı, bizim kapıyı açar mı?’ diye. Çünkü bizim kilitlerimizi ambalajlı satıyoruz. İlk defa müşterimiz açıyor. İşte bunun üç anahtarlı modeli var, beş anahtarlı modeli var. Yani sayısı kaç olmasını istiyorsa o şekilde. Ambalajlı bir kilit alıp kendileri açsınlar. Kimse zan altında kalmasın. Anahtarcı ve çilingir olarak çilingir daha hassas bir bölümdür. Burada ben vatandaşlarıma belgesi olmayan, ustalık belgesi olmayan, açma ruhsatı olmayan insanlarla iş birliği yapmasınlar” diye tavsiye etti.
