Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı ve Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Müdürü Doç. Dr. Levent Eraslan TRT Radyo 1’de Hakan Özalpuk’un sunduğu 'Yarının Dünyası' programına konuk oldu. TRT Radyo 1 yayınında Rektör Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı, Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni ve çalışmalarını anlattı. SODİGEM’in kuruluş sürecinden bahseden Rektör Çomaklı, merkezin amaçlarına ve çalışmalarına ilişkin bilgiler verdi. 

“Dijital dünyanın argümanlarını iyi anlamalıyız” 
Merkezin kuruluş tarihinden önce başlayan ve sonraki süreçte yapılan tüm çalışmalar hakkında detaylı açıklamalar yapan Rektör Çomaklı, SODİGEM’in önemine dikkat çekti. Çomaklı, dijital dünyanın argümanlarının çok farklı olduğunu vurgulayarak “SODİGEM Mayıs 2019’da kuruldu ama biz alt yapı düşünce hazırlığı içerisindeydik. O tarihe kadar hazırlıklar yapıldı ve resmi gazetede yayınlanan yönetmelikle birlikte çalışmalarımıza başladık. Bilindiği üzere artık günümüzde dijital dünya diye bir kavram var sosyal medyayı da içinde barındıran bir dünya var. Bu dünyada bizim yaptığımız araştırmalarda çalışmalarda karşımıza çıkan birkaç önemli husus vardı, onları değerlendirdik. Örneğin, bu dünyanın merhabası farklı, alışverişi farklı, bu dünyanın ticareti farklı bu dünyanın algısı farklı daha doğrusu farklı bir dünya ile karşı karşıyayız ve bu dünyanın dilini bilmiyoruz. O nedenle bu dünyanın dilini öğrenmek daha sonra bu dünyanın dilini topluma anlatarak insanları başlarına gelebilecek olumsuzlardan korumak ve bilinçlendirmek, bu dünyanın avantajlarından da yararlandırmayı amaçlıyoruz” dedi. 

“Dijital dünyayı sadece eğlence amaçlı kullanmamalıyız” 
Dijital dünyanın özellikle sosyal medyanın daha çok eğlence amaçlı kullanıldığını belirten Çomaklı, bu dünyanın keşfedilecek çok boyutu olduğunu ifade etti. Çomaklı, “Dijital dünyanın sosyal medyası üzerinde durursak biz bu dünyanın yabancısıyız ve bu dünyayı yalnızca eğlence amaçlı kullanıyoruz şu anda toplumdaki görüntü o insanlar uyanır uyanmaz ellerini yüzlerini yıkarlardı eskiden şimdiyse uyanır uyanmaz önce telefonlarını alıp acaba bugün sosyal medyada kimler neler yapmış eğlence tarzı merakımızı giderecek şeylere bakıyoruz. Bunu yaparken işin içerisinde reklamı, ticareti, dini, inanışı, terör örgütleri, olumlu olumsuz birçok argüman da karşımıza çıkıyor. Bu merkez bu dünyanın dilini öğrenmek ve bu dünyanın ne olduğunu keşfetmek için bir akademik alt yapı oluşturduk. Çalışmalar bilimsel bir grup halinde ortaya çıkıyor herhangi bir kişisel görüş ibaresiyle değil dayanaklarımızı sağlam temelle insanlara anlatmaya çalışıyoruz. SODİGEM’in çalışmalarını adı üzerine sosyal medya aracılığıyla insanlara ulaştırmayı hedefliyoruz. Çalışmalar, raporlar basın açıklamaları ile kamuoyuyla paylaşılıyor bununla ilgili olarak sosyal medyada insanların hangi saatlerde paylaşım yaptıklarını araştırdığımız bir çalışmada örgütlü bir davranışa denk geldik. Bu örgütsel davranışı araştırdığımızda karşımıza bir örgüt çıktı bu örgüte yönelik çalışmamızı raporlaştırarak devletimizle ve ilgili makamlarla paylaştık. Halkımızla da basın yoluyla açıklama yaparak paylaştık. Bu dünyanın yabancısız ama bu dünyada da var olmamız gerekiyor. Gelecek bu dünyada yatıyor” ifadelerini kullandı. 

“Para artık devletin gücünü simgelemekten çıkıyor” 
Gelecek teknolojisinde block zincir ve dağıtık defter teknolojilerinin önemli bir rol oynayacağını belirten Çomaklı, şunları söyledi: 
“Devletlerin var olması para basma gücüne bağlı sahip oldukları somut gösterge para basma gücü. Dijital dünyada para basma gücünü devletler yavaş yavaş ellerinden kaybetmeye başladılar. Görünürde somut bir takım olaylar meydana geliyor. Blockzincir dediğimiz veyahutta bitcoin dediğimiz parasal değerlerle karşımıza çıkıyor. Bunların araştırılıp, incelenip, neticelerinin ve nasıl etki meydana getireceklerinin de ortaya koyulması gerekiyor, çünkü hazırlıksız yakalanırsak eğer bu geleceğe dönük bir planlamada büyük bir eksiklik meydana gelecektir. Şu anda büyük devletlerin çoğu bunu yapıyor, blockzincir olsun parasal diğer alanlarda çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürüyor. Bizim de devam ettirmemiz gerekiyor.” 
Rektör Çomaklı, SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Levent Eraslan ve ekibine çalışmalarından dolayı teşekkür ederek sözlerini noktaladı. 

“SODİGEM üç temel konu üzerinde çalışıyor” 
SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Levent Eraslan ise, merkezin Türkiye’de bir ilk olduğuna dikkat çekerek SODİGEM’in amaçlarını anlattı. Eraslan, “Rektörümüz Prof. Dr. Şafak Ertan Hoca ile çalışmak bizler için büyük bir şans kendisinin çok güzel bir mottosu var telefonu gösterip ‘dünyada asla hayır demeyen tek teknolojik araç telefon ve internet’ vurgusu yapar. Kendisi çok yakından ve özel bir ilgi ile bir şekilde takip etmekte teşekkür etmek istiyorum. SODİGEM bir hazırlık sürecinde ortaya çıkan ve sosyal medyada ya da dijital dünyada ortaya çıkabilecek olumsuzlukların belirlenmesi ve kamuoyunu aydınlatma amacıyla oluşan bir merkez. Üç ana vurgusu var birincisi sosyal medya dediğimiz dünya, ikincisi dijital oyunlar ki çok önemli, üçüncüsü de blockchain konusu üzerinden çeşitli akademik araştırmalar, basın açıklamaları, panel ve sempozyumlar yapma amaçlı ve eğitim programları düzenleyen bir merkez” dedi. 

“Çocukları dijital dünyadaki tehlikelerden nasıl koruruz?” 
Özellikle yaz tatilinde çocukların telefonlar ve internetle daha fazla zaman geçirdiğine dikkat çeken SODİGEM Müdürü Eraslan, telefonun yerine alternatifler geliştirilmesini gerektiğini vurgulayarak “Çocuktan telefonu aldığınızda yerine bir şey vermeniz lazım, elinizde telefon varken çocuğa telefonu bırak demek kadar komik bir şey yok bu nedenle çocuklara telefonun alternatifi olarak keyifli zaman geçirmelerine yönelik etkinlikler sunulmalıdır. Ayrıca, koruyucu yazılımlar kullanılmalıdır” şeklinde konuştu. 
Dijital dünya konusunda öncelikle ailelerin bilgi sahibi olması gerektiğini belirten Eraslan, “Çocuğa telefon verip kendi odasında dijital dadı mı yoksa dijital düşman mı bilemediğimiz bir ortamda başıboş bırakmak çok tehlikeli. Çocuklara çok erken yaşta dijital güvenliği anlatmamız gerekmekte ve bu dünyanın sağladığı faydalar kadar bu dünyanın tehlikelerini ortaya koymamız gerekmekte. Birçok tehlikeli oyun tartışılıyor literatürde çocuklarımızla mutlaka arkadaş olmalıyız nerede sosyal medyada onları görmemiz gerekiyor. Dün uluslararası bir maçta bir Youtuber’ın çıkıp kendini göstermeye çalıştığını gördük. SODİGEM’in de ‘Youtuberlık Nereden Başlar Nereden Biter’ isimli bir çalışması var” dedi. 

Tatildeyken fotoğraf paylaşımına dikkat 
Verilerin güvenliği konusunda da ailelerin çocuklarını bilinçlendirmesi gerektiğinin altını çizen Eraslan, şunları söyledi: 
“Çocuklarımıza şunu öğretmemiz lazım asla sosyal medyadan aile büyüklerinin cep telefonu numarasını verme. Finansal bilgileri paylaşmamaları gerektiğini, adreslerini paylaşmamaları gerektiğini. Şu anda tatilde herkes fotoğraf paylaşımı yapıyor bu durum hırsızlık olaylarına neden olabiliyor. Japon aile modeli üzerinde çalışıyoruz. Japonlar asla çocuklarının fotoğraflarını paylaşmıyor. Özel içeriklerin paylaşılmaması gerektiği anlatılmalıdır. İfşa denilen bir hastalık ne yazık ki dünyada yayılıyor. Gençler bedenlerini tehcir etmekte. Bu da ilerde pek çok soruna neden olacaktır özel yaşamlarında.” 
Bu konularda Milli Eğitim Bakanlığı’nın önemli bir sorumluluk taşıdığını belirten Eraslan, Medya Okuryazarlığı dersinin müfredatının güncellenmesi gerektiğinin altını çizdi. 

Kriminal zaman dilimine dikkat 
Kriminal zaman dilimine de dikkat çeken Eraslan, aileleri özellikle gece saatlerinde çocukların internet bağlantılarının kontrol edilmesi gerektiği konusunda uyardı. Eraslan, “Gece 02.00- 05.00 arası sosyal medyada kriminal ortam, kriminal uygulamalar, kriminal iletişim başlamakta ve bu aralık kriminal zaman dilimi olarak adlandırılmaktadır. Kriminal suçların işlendiği bu saat aralığında aileler daha dikkatli olmalıdır. İstatistiklere baktığımızda bu zaman diliminde tehlikeli iletişimin olduğu saatlerdir” dedi. 
Telefonsuz internetsiz kamp 
SODİGEM’in yeni projesi hakkında da bilgiler veren Eraslan, “Eskişehir’de 2 gün boyunca telefonsuz bir kamp yapacağız. Belirlediğimiz konularda okuma saatlerinden tutun belirli konularda tartışmaların yapılacağı telefonsuz iki gün geçireceğiz. 100 gençle beraber kamp boyunca aslında bir araştırmada yapacağız. Kaç kişinin anlık gelişmeleri merak ettiğini ya da etmediğini de tespit etmiş olacağız” ifadelerini kullandı. 
Eraslan, son olarak SODİGEM’in sosyal medya hesaplarından çalışmalardan, araştırmalardan ve güncel gelişmelerden haberdar olunabileceğini de hatırlattı.