Tepebaşı Belediyesi tarafından düzenlenen, ‘Lozan, Siyasal Krizler ve Cumhuriyetin İlanı’ konulu panel, Özdilek Sanat Merkezi’nde gerçekleşti. Panele Tepebaşı Belediye Başkanı Dt. Ahmet Ataç’ın yanı sıra meclis üyeleri ve Eskişehirliler katıldı. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Kemal Yakut’un yaptığı panele, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyasî Tarih Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan konuşmacı olarak katıldı. Panel, Yakut’un konuşmacı Mehmet Alkan’ın özgeçmişini okumasıyla başladı.
Cumhuriyetin kurucu ve kalıcı değerleri anlatıldı
Alkan, sunumuna sanata verdiği önemden dolayı Tepebaşı Belediye Başkanı Dt. Ahmet Ataç’a teşekkür ederek başladı. Alkan, Cumhuriyet ilanının anlamından, siyasal gruplaşma ve siyasal krizlerden söz etti. Alkan, cumhuriyetin kurucu değerlerinin seçim, temsil ve meclis olduğunu kalıcı değerlerinin ise kadın hakları, laiklik, çağdaş uygarlık, eğitimde fırsat eşitliği, kendi kaynaklarına dayanan bir ekonomi, toplumsal yardım ve dayanışma ile ülkemize ve insanlığa olan borcumuz olduğunu belirtti.
Cumhuriyetin ilanına kadar yapılan antlaşmalardan söz edildi
Sunumunda cumhuriyetin ilanına kadar yapılan antlaşmalardan söz eden Alkan, Lozan görüşmeleri devam ederken yaşananlardan da bahsetti. 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşmasının 23 Ağustos 1923’te TBMM tarafından onaylandığını ifade eden Alkan, “Anlaşma Fransızca idi Türkçeye çevrildi ve bütün milletvekilleri okudu. Eleştiriler yapıldı ve bir kanunla kabul edildi” ifadelerini kullandı. Lozan sonrası krizlere değinen Alkan, “Rauf Orbay’ın Heyet-i Vekile Reisliğinden istifa etti. Yerine Fethi Okyar geçti. O istifayla beraber gruplaşma çok net bir şekilde ortaya çıktı. muhalefet zayıf ve çalıştırılmayan hükümet imajı vermek istiyordu. Mustafa Kemal Atatürk buna karşılık, Nutukta da bahsediyor. ‘Ben zayıf ve çalıştırılmayan hükümet imajı taktiğine karşı Hükümet Buhranı çıkarttım’ diyor” diye konuştu.
Lozan sonrası gelişmeleri anlatan Alkan, “29 Ekim 1923’te Türkiye’de cumhuriyet ilan edildiğinde Türkiye, dünyadaki 33’üncü cumhuriyetti” diyerek Cumhuriyetin ilanını ve gelişmeleri de katılımcılara detaylı bir şekilde anlattı.
Panel, soru-cevap bölümünün ardından sona erdi.
