Corona viriüs nedeni ile birçok işveren çalışanlarınıa ücretsiz izin verirken bazı firmalar da evden çalışma sistemine geçti. Bu süreçte işten çalışanların işsiz kalmasının önüne geçmek için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) harekete geçti. Özel sektör çalışanlarının mart, nisan ve mayıs prim ödemelerini erteledi.

Milliyet gazetesinden Cem Kılıç bugünkü köşesinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mücbir sebep ilan ettiği sektörlerde 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran özel sektör işverenlerinin ödeyeceği mart, nisan ve mayıs sigorta primlerinin ertelenmesi ile ilgili detayları yazdı. İşte o yazı...

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) geçtiğimiz hafta yaptığı duyuru ile yeni tip koronavirüs (Kovid - 19) salgını nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 01/04/2020 ila 30/06/2020 tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen sektörlerde faaliyet gösteren iş yerlerinde 4/a kapsamında sigortalı çalıştıran özel sektör işverenlerinin ödeyeceği mart, nisan ve mayıs aylarına ilişkin sigorta primlerini erteledi. Buna göre, yapılan düzenleme kapsamında;

2020 Nisan ayı sonuna kadar ödenmesi gereken 2020 Mart ayına ait sigorta primlerinin ödeme süresi, 31/10/2020 tarihinin cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 02/11/2020 tarihine,

2020 Mayıs ayı sonuna kadar ödenmesi gereken 2020 nisan ayına ait sigorta primlerinin ödeme süresi, 30/11/2020 tarihine,

2020 Haziran ayı sonuna kadar ödenmesi gereken 2020 mayıs ayına ait sigorta primlerinin ödeme süresi, 31/12/2020 tarihine ertelendi.

Erteleme nedeniyle hiçbir işverene gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmayacak. Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanuna göre SGK’ya verilmesi gereken her türlü bilgi, belge ve beyanname ile yapılması gereken başvuruların sürelerinde ertelemeye gidilmedi. Dolayısıyla, söz konusu başvurular için cari usul ve sürelere göre işlem yapılmaya devam edilecek.

Hangi sektöre erteleme var?

Mart, nisan ve mayıs aylarına ilişkin primlerin ertelenmesi kapsamına giren sektörler şu şekilde:

Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflere,

Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla;

Alışveriş merkezleri dahil perakende,

Sağlık hizmetleri,

Mobilya imalatı,

Demir çelik ve metal sanayii, Madencilik ve taş ocakçılığı, Bina inşaat hizmetleri, Endüstriyel mutfak imalatı,

Otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı,

Araç kiralama,

Depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım,

Sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler,

Matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri,

Tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri,

Lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri,

Tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti,

Halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükellefler,

Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığı’nca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflere ait işyerleri.

İşyerim ertelemeye dahil mi, değil mi?

Ertelemeden yararlanılabilmesi için ana faaliyet alanlarının tespit edilmesinde Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin yayımı tarihi itibariyle vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu dikkate alınacak.

Bununla birlikte, mükellefin vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibariyle belirtilen sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik etmesi halinde, mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespitinde ana faaliyet kodu yerine fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanına bakılacak.

Bu bakımdan, mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen sektörler çerçevesinde hangi faaliyetlerin erteleme kapsamına girdiği, interaktif vergi dairesinden (https://ivd.gib.gov.tr) NACE REV 2 kodları üzerinden sorgulanabilecek.

Ayrıca, erteleme kapsamındaki işyeri listeleri https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi üzerinden de yayımlanacak. Dolayısıyla, listede yer alıp almadıkları işverenler tarafından bu şekilde de kontrol edilebilecekler.

İşyeri tescil bilgilerindeki NACE REV 2 kodunun ilgili sektörlerde olmasına rağmen işyerlerinin listede olmadığını iddia eden işverenler ise Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne / Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvurabilecekler.

Ancak erteleme kapsamında olan sektörlerde faaliyet göstermesine rağmen işyeri tescil bilgilerinde sektörle NACE REV 2 kodunun yanlış olduğunu iddia eden işverenlerin NACE REV 2 kodunun düzeltilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ilgili taşra birimine başvuruda bulunmaları gerekiyor.

65 yaş üzerinin durumu ne olacak?

Tüzel kişilikleri yukarıda belirtilen ve ana faaliyet alanları itibariyle mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen; anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarından 4/b (Bağ - Kur) kapsamında sigortalısı olanlar da erteleme kapsamında. İçişleri Bakanlığı’nca alınan tedbirler uyarınca 65 yaşını doldurmuş veya kronik rahatsızlığı bulunması nedeniyle sokağa çıkma yasağı kapsamına giren gerçek kişi işverenler ile isteğe bağlı sigortalılar hariç 4/b kapsamındaki sigortalılardan 22/03/2020 tarihi ile mücbir sebep döneminin sonuna kadar 65 yaşını doldurmuş olanlar ile kronik rahatsızlığını sağlık kuruluşlarından alınacak muteber belgelerle ispat ve tevsik edenlerin, mücbir sebep dönemi boyunca tahakkuk edecek sigorta primleri, sokağa çıkma yasağının sona ereceği günü takip eden 15. günün sonuna kadar ertelendi.

Peki teşvikler etkilenir mi?

Mevzuatta yer alan diğer şartların sağlanması durumunda, erteleme kapsamına giren 2020 mart, nisan ve mayıs ayı bildirimlerine ilişkin borçları dışında borcu olmamak veya taksitlendirilmiş ya da yapılandırılmış olmak koşuluyla prim ertelemesi yapılan aylarda teşviklerden yararlanılmaya devam edilecek.

Ancak ertelenen primlerin belirtilen sürelerde ödenmemesi durumunda, yararlanılan teşvikler gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak.

Bunun yanında, 2020 yılında ilk defa tescil edilen işyerleri bakımından da, asgari ücret desteğinden yararlanma şartlarının sağlanması ve erteleme kapsamına giren 2020 mart, nisan ve mayıs aylarına ilişkin tahakkukları dışında borcu olmaması kaydıyla prim ertelemesi yapılan aylarda asgari ücret destekleri oluşturulacak. 

Diğer taraftan, ertelenen 2020 mart, nisan ve mayıs ayı primlerinin belirlenen sürelerde ödenmemesi halinde yararlanılan asgari ücret desteği gecikme cezası ve gecikme zammıyla geri alınacak şekilde ilgili dönemlere borç oluşturulacak.