Türkiye, 1 Eylül 2018'de piyasa için bir ilk niteliğinde olan Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasası'nı (OTSP) devreye aldı. EPDK tarafından mevzuat alt yapısı oluşturulan ve Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesinde bulunan doğalgaz borsasında, 2 yılda 3,2 milyar metreküp doğalgazın ticareti yapılırken yaklaşık 4,7 milyar liralık işlem hacmine ulaşıldı.
Bu dönemde, ortalama gaz referans fiyatı ise bin metreküp için 1460 lira seviyesinde gerçekleşti.
Karadeniz'de keşfedilen 320 milyar metreküplük doğalgazın sisteme verilmesiyle Türkiye doğalgaz piyasasının daha fazla gelişmesi beklenirken EPDK keşfin piyasaya etkileri üzerinde çalışmalarına başladı.
Bu kapsamda, 2021'de faaliyete geçirilmesi planlanan Vadeli Doğalgaz Piyasası'nın (VGP) oluşturulması için bir taslak hazırlandı. Taslağa son halinin verilerek EPDK kurul onayına sunulması amacıyla ilgili taraflar bir araya geldi. Taraflar, VGP'de işleme sunulacak ürün çeşitleri, vadeleri ve diğer detayları değerlendirdi.
VGP NELER GETİRECEK?
VGP, doğalgaz borsasında işlem yapan oyuncuların Türkiye'de doğalgazı vadeli kontratlar aracılığıyla alıp satabileceği bir piyasa olarak 2021'de faaliyete açılacak. VGP'nin açılmasıyla, piyasa öngörülebilirliğinin sağlanması amaçlanırken fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi hedefleniyor.
VGP ile piyasada derinlik ve likiditenin artırılması, piyasa oyuncularına kendi pozisyonlarını ayarlamaları açısından esneklik sağlanması ve ileriye dönük belirsizliklerin en aza indirilerek arz güvenliğine de katkı sağlanması planlanıyor.
Ayrıca Türkiye'nin doğalgaz ticaret merkezi olma hedefinin gerçekleştirilmesi için önemli bir rol oynaması beklenen VGP'nin 2021'de faaliyete geçmesiyle konut ve sanayi tüketicilerinin enerji maliyetlerinin azalmasına katkı sağlanacak.
"TÜRKİYE DOĞALGAZ TİCARET MERKEZİ OLMA HEDEFİNE YAKLAŞIYOR"
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, VGP'nin 2021'de açılacağına dikkati çekerek, "VGP ile doğalgaz borsasında işlem yapan oyuncular vadeli kontratlar aracılığıyla 2023'te sisteme verilmesi planlanan yerli doğalgazın alım-satımını önceden yapabilme imkanı bulacak. Bu sayede Karadeniz gazımızın daha üretilmeye başlamadan bile ülkemizin doğalgaz fiyatları üzerindeki olumlu etkisini göreceğiz" dedi.
Yılmaz, Karadeniz'deki doğalgazın üretildikten sonra sisteme verilmesi ve ticarileştirilmesi aşamasında EPDK olarak devreye gireceklerini belirterek şunları kaydetti:
"Gerekli lisanslama ve düzenleme çalışmalarını yaparak yerli doğalgazımızın en ekonomik şekilde tüketicilerimizin hizmetine sunulmasını hep birlikte sağlayacağız inşallah. Hem bu keşif hem de VGP ile Türkiye doğalgazda ticaret merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaşmış olacak. Doğalgaz piyasamız zaten çok iyi bir noktada ancak bu süreçte kendi doğalgazımızı keşfetmek ayrı bir mutluluk. Biz de kendi doğalgazımızın düzenleyicisi olmanın gururunu yaşayacağız. Bu vesileyle, doğalgaz borsamızın da ikinci yılını kutluyor, OTSP'nin kurulmasına büyük destek veren başta sayın Bakanımız olmak üzere bu süreçte emeği ve katkısı olan kamu ve özel sektörün bütün temsilcilerine teşekkür ediyorum."
